Trong giới chế tác đồng hồ, Tourbillon được ví như một kiệt tác cơ học – nơi kỹ thuật chế tác đạt đến đỉnh cao của sự tinh xảo và chính xác. Đây không chỉ là một bộ phận bổ sung trong máy đồng hồ cơ học, mà còn là minh chứng cho sự sáng tạo không giới hạn của ngành công nghiệp đồng hồ Thụy Sỹ.
Tourbillon là một cơ chế phức tạp trong đồng hồ cơ học, được phát minh để giảm ảnh hưởng của trọng lực lên chuyển động của bánh lắc và dây tóc – bộ phận giữ vai trò điều chỉnh thời gian.
Cấu tạo của Tourbillon gồm một lồng xoay nhỏ chứa bánh lắc, xoay đều thường mỗi 60 giây, giúp đồng hồ giữ độ chính xác cao ngay cả khi người đeo cử động tay nhiều.
Tourbillon được làm từ những vật liệu cao cấp, yêu cầu chế tác cực kỳ tinh xảo và chỉ xuất hiện trong các mẫu đồng hồ cao cấp, đắt tiền, đặc biệt là từ các thương hiệu Thụy Sỹ nổi tiếng.
Chính độ khó trong chế tác và vẻ đẹp cơ học độc đáo đã khiến Tourbillon trở thành biểu tượng của đẳng cấp và nghệ thuật chế tác đồng hồ.
Cơ chế Tourbillon từ lâu đã được xem là đỉnh cao trong nghệ thuật chế tác đồng hồ cơ học. Dù có cấu trúc phức tạp, Tourbillon vẫn được các nghệ nhân chế tác tỉ mỉ để mang lại độ chính xác vượt trội và hiệu suất tối ưu. Vậy cụ thể cơ cấu này được tạo thành như thế nào, hoạt động ra sao và mang lại lợi ích gì? Hãy cùng khám phá chi tiết ngay sau đây.
Tourbillon là một kỳ công cơ học, đòi hỏi sự kết hợp hoàn hảo giữa kỹ thuật chính xác và nghệ thuật thủ công. Về cơ bản, cấu trúc của Tourbillon bao gồm:
Lồng xoay này được gắn cố định trong bộ máy đồng hồ và liên tục xoay tròn. Việc xoay này giúp phân tán đều ảnh hưởng của trọng lực lên bánh xe cân bằng và dây tóc, từ đó giảm thiểu sai số khi đồng hồ ở nhiều tư thế khác nhau (như khi tay người đeo liên tục cử động hoặc thay đổi góc nghiêng). Đồng thời, nó góp phần cải thiện đáng kể độ chính xác của đồng hồ cơ.
Nguyên lý hoạt động của Tourbillon dựa trên chuyển động xoay đều đặn của lồng chứa bộ thoát. Lồng Tourbillon thường hoàn thành một vòng quay trong khoảng 60 giây, và chính chuyển động này giúp loại bỏ các sai số gây ra bởi trọng lực tác động lên những bộ phận nhạy cảm như bánh xe cân bằng.
Trong hoạt động bình thường của đồng hồ cơ, khi đồng hồ được giữ cố định ở một tư thế (ví dụ nằm ngang hoặc thẳng đứng), trọng lực sẽ tác động lên các điểm nhất định trong bộ thoát, từ đó dẫn đến sai số về thời gian. Tourbillon khắc phục điểm yếu này bằng cách liên tục xoay bộ thoát, giúp trung hòa các lực tác động và duy trì sự ổn định cao cho toàn bộ bộ máy.
Nhờ thiết kế thông minh này, Tourbillon cho phép đồng hồ hoạt động với độ chính xác tối ưu trong mọi điều kiện – dù đeo ở cổ tay, đặt trên mặt bàn hay cất trong hộp trưng bày.
Một trong những bộ phận nhạy cảm nhất trong đồng hồ cơ chính là bánh lắc và dây tóc. Chúng rất dễ bị ảnh hưởng bởi trọng lực, đặc biệt khi đồng hồ phải chịu một tư thế cố định trong thời gian dài. Điều này sẽ khiến đồng hồ dần lệch khỏi thời gian thực, buộc người dùng phải chỉnh lại giờ thường xuyên.
Tourbillon ra đời như một giải pháp ưu việt, giúp bánh lắc lò xo "giải thoát" khỏi ảnh hưởng của trọng lực Trái Đất, nhờ đó vận hành trơn tru và chính xác hơn.
Không chỉ giúp cải thiện độ chính xác, Tourbillon còn là biểu tượng của sự tinh tế và đẳng cấp, thường chỉ xuất hiện trong các mẫu đồng hồ cao cấp, giới hạn. Việc sở hữu một chiếc đồng hồ Tourbillon đồng nghĩa với việc bạn đang nắm giữ một tuyệt tác của kỹ thuật và nghệ thuật chế tác đồng hồ truyền thống.
Cơ chế Tourbillon – biểu tượng của sự tinh xảo trong ngành đồng hồ cơ – được phát minh bởi Abraham-Louis Breguet, một trong những bậc thầy chế tác đồng hồ vĩ đại nhất người Thụy Sỹ. Vào cuối thế kỷ 18, Breguet đã tạo nên một bước ngoặt lịch sử khi phát minh ra Tourbillon, nhằm khắc phục một trong những thách thức lớn nhất trong chế tác đồng hồ: ảnh hưởng của lực hấp dẫn lên độ chính xác của bộ máy.
Cơ chế này hoạt động dựa trên nguyên lý cho phép toàn bộ bộ thoát và bánh xe cân bằng xoay chậm liên tục, thường là một vòng mỗi phút. Nhờ chuyển động xoay tròn đều đặn đó, ảnh hưởng của trọng lực lên các bộ phận quan trọng của đồng hồ được trung hòa, giúp đồng hồ duy trì độ chính xác ổn định trong mọi tư thế.
Khi mới ra đời, Tourbillon được ứng dụng trong đồng hồ bỏ túi – loại đồng hồ phổ biến vào thời điểm đó. Tuy nhiên, một vấn đề lớn nảy sinh: do đồng hồ bỏ túi thường được đặt nằm ngang trong túi áo, lực hấp dẫn ảnh hưởng trực tiếp lên dây tóc – bộ phận mỏng manh điều khiển nhịp dao động của bánh xe cân bằng.
Nếu dây tóc bị nghiêng lệch hoặc không cuộn/mở ra đúng cách do tác động trọng lực, đồng hồ sẽ chạy sai, mất đi độ chính xác vốn có. Đây chính là điều khiến Breguet trăn trở và thôi thúc ông tìm ra giải pháp.
Giải pháp mà Breguet đưa ra là thiết kế một hệ thống lồng xoay cho phép các bộ phận điều chỉnh – cụ thể là bánh xe cân bằng và bộ thoát – xoay liên tục qua mọi vị trí thẳng đứng. Việc xoay đều qua các tư thế này giúp lực hấp dẫn tác động đồng đều lên mọi phía, tạo ra hiệu ứng trung bình hóa, từ đó duy trì tốc độ dao động ổn định cho bộ máy đồng hồ.
Chính nhờ thiết kế này, Tourbillon không chỉ cải thiện độ chính xác đáng kể mà còn mở ra kỷ nguyên mới cho những cỗ máy đồng hồ phức tạp, mang lại sự ngưỡng mộ từ cả giới chế tác lẫn giới sưu tầm.
Từ một phát minh ra đời cách đây hơn 200 năm, Tourbillon ngày nay không còn giới hạn trong những chiếc đồng hồ bỏ túi nữa. Nhờ sự phát triển của công nghệ và kỹ thuật chế tác hiện đại, Tourbillon đã được thu nhỏ và tích hợp vào các mẫu đồng hồ đeo tay cao cấp, trở thành biểu tượng của sự xa xỉ, kỹ thuật đỉnh cao và nghệ thuật cơ học trong ngành đồng hồ thế giới.
Tourbillon là cơ chế đòi hỏi độ tinh xảo cao trong thiết kế và sản xuất. Qua thời gian, các nghệ nhân chế tác đã phát triển nhiều biến thể Tourbillon dựa trên cấu trúc lồng xoay và số trục chuyển động. Dưới đây là các loại Tourbillon phổ biến nhất hiện nay:
Đây là dạng Tourbillon truyền thống, hoạt động dựa trên một trục cố định. Lồng xoay của cơ chế này hoàn thành một vòng quay mỗi phút quanh một trục duy nhất, giúp triệt tiêu tác động của trọng lực lên bánh xe cân bằng và bộ thoát.
Cấu trúc hoạt động như sau:
Khác với trục đơn, Double-Axis Tourbillon sở hữu hai trục chuyển động, cho phép lồng xoay di chuyển trên nhiều phương. Cả hai trục đều quay đều đặn, thường là một vòng mỗi phút.
Một điểm nổi bật khác của thiết kế này là sự kết hợp với cơ chế remontoire (lực không đổi) – nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của:
Đây là biến thể phức tạp bậc nhất trong thế giới Tourbillon. Triple-Axis Tourbillon sử dụng đến ba lồng xoay, mỗi lồng có hướng và tốc độ xoay riêng biệt.
Ưu điểm nổi bật:
Flying Tourbillon là một biến thể đặc biệt mang tính thẩm mỹ cao. Khác với các loại thông thường, Flying Tourbillon không có cầu nối phía trên, khiến lồng xoay trông như đang “lơ lửng” giữa không trung.
Những ưu điểm khiến Flying Tourbillon được yêu thích:
Tourbillon đa trục là cơ chế được thiết kế để lồng xoay di chuyển trên nhiều trục khác nhau, giúp phân bổ ảnh hưởng của trọng lực theo nhiều chiều không gian.
Bộ thoát được gắn trực tiếp trong một lồng chuyển động, cho phép đồng hồ hoạt động cực kỳ ổn định, dù ở bất kỳ tư thế đeo nào.
Gyrotourbillon là biến thể cao cấp có từ hai trục xoay trở lên, thường được sử dụng trong các mẫu đồng hồ phức tạp, đi kèm tính năng như:
Biến thể này chứa hai hoặc bốn cơ chế Tourbillon trong cùng một bộ máy. Mỗi cơ chế hoạt động độc lập, kiểm soát một bộ thoát riêng biệt, từ đó giảm thiểu tối đa sai số.
Một thiết kế tiêu biểu là Tourbillon đầu tiên được đặt nghiêng góc 30 độ xoay bên trong tourbillon thứ hai, tạo nên một chu kỳ hoàn chỉnh kéo dài 4 phút. Cơ chế này tạo ra sự ổn định vượt trội và là đỉnh cao trong nghệ thuật đồng hồ cơ học hiện đại.
Trong thế giới đồng hồ cơ học cao cấp, Tourbillon là biểu tượng đỉnh cao của sự tinh xảo và nghệ thuật chế tác. Dưới đây là những thương hiệu danh tiếng đã góp phần định hình và nâng tầm giá trị của Tourbillon trong lịch sử ngành đồng hồ.
Patek Philippe là một trong những nhà sản xuất đồng hồ độc lập lâu đời nhất thế giới, thuộc sở hữu của gia đình Stern ở Geneva, Thụy Sỹ. Thương hiệu này nổi tiếng không chỉ bởi tay nghề chế tác bậc thầy mà còn vì luôn tiên phong ứng dụng những công nghệ phức tạp vào trong các bộ máy đồng hồ cao cấp – và Tourbillon chính là một trong số đó.
Patek Philippe Sky Moon Tourbillon Ref. 5002
Ra mắt vào năm 2001, chiếc Sky Moon Tourbillon Ref. 5002 được xem là tuyệt tác đỉnh cao của nghệ thuật chế tác đồng hồ. Với thiết kế hai mặt số cùng hơn 12 chức năng phức tạp như:
Chiếc đồng hồ này không chỉ là thiết bị đo thời gian mà còn là một tác phẩm nghệ thuật cơ học đích thực, phản ánh sự tinh tế và đẳng cấp vượt thời gian của thương hiệu Patek Philippe.
Audemars Piguet là một trong những "Tam đại gia" của ngành đồng hồ Thụy Sỹ (cùng với Patek Philippe và Vacheron Constantin). Thương hiệu này không chỉ nổi tiếng với dòng Royal Oak huyền thoại mà còn được ghi nhận là nhà tiên phong đưa Tourbillon vào đồng hồ đeo tay.
Caliber 2870 – Đồng hồ Tourbillon đeo tay đầu tiên
Ra đời năm 1986, Caliber 2870 là chiếc đồng hồ đeo tay Tourbillon tự lên dây cót đầu tiên trên thế giới. Điểm đặc biệt của nó không chỉ là Tourbillon mà còn nằm ở:
Đây là thiết kế mang tính cách mạng, đánh dấu bước tiến vượt bậc trong việc miniaturize (thu nhỏ) bộ máy Tourbillon để tích hợp vào đồng hồ đeo tay.
Kể từ đó, Audemars Piguet tiếp tục phát triển và ứng dụng cơ chế Tourbillon vào hầu hết các dòng sản phẩm cao cấp của mình.
Franck Muller – người sáng lập đồng hồ mang chính tên mình – được biết đến là người tiên phong trong lĩnh vực đồng hồ thời trang cao cấp tại Thụy Sỹ. Không chỉ nổi bật nhờ thiết kế độc đáo, ông còn gây tiếng vang với việc đưa Tourbillon vào các mẫu đồng hồ có tính năng siêu phức tạp.
Franck Muller Evolution 3.1 – Tourbillon 3 trục đầu tiên trên thế giới
Năm 2004, thương hiệu này tiếp tục ghi dấu ấn mạnh mẽ với mẫu Franck Muller Evolution 3.1, được biết đến là:
Không ngừng đổi mới và sáng tạo, Franck Muller đã tạo ra hàng loạt khái niệm kỹ thuật mang tính cách mạng, từ đó đưa thương hiệu lên tầm cao mới và xứng danh là "Bậc thầy của những bộ máy đa chức năng".
Tourbillon từ lâu đã được xem là biểu tượng của sự tinh xảo trong thế giới đồng hồ cơ. Tuy nhiên, không ít người vẫn hiểu sai về vai trò và công dụng thực sự của cơ chế này. Dưới đây là những nhầm lẫn phổ biến cần được làm rõ để có cái nhìn chính xác hơn về Tourbillon.
Một trong những hiểu lầm lớn nhất là cho rằng Tourbillon là yếu tố giúp đồng hồ đạt độ chính xác hoàn hảo. Trên thực tế, điều này không đúng. Tourbillon chỉ là một cơ chế hỗ trợ – nhiệm vụ chính của nó là giảm thiểu tác động của trọng lực lên bộ thoát khi đồng hồ ở các vị trí cố định.
Bộ phận thực sự quyết định độ chính xác của đồng hồ chính là bánh lắc (balance wheel), không phải Tourbillon. Tourbillon giúp cải thiện tính ổn định của dao động, nhưng không đảm bảo đồng hồ sẽ hoàn toàn không có sai số.
Khi mới được phát minh vào cuối thế kỷ 18, Tourbillon được thiết kế dành riêng cho đồng hồ bỏ túi – loại đồng hồ thường nằm yên một chỗ trong túi áo hoặc túi quần. Việc cố định ở một tư thế khiến trọng lực tác động không đều lên bánh lắc, làm ảnh hưởng đến độ chính xác của đồng hồ.
Ngược lại, đồng hồ đeo tay luôn di chuyển theo cử động của người dùng. Điều này vô tình làm giảm sự ảnh hưởng của trọng lực lên bánh lắc, khiến vai trò của Tourbillon trở nên ít cần thiết hơn trên đồng hồ đeo tay. Tuy nhiên, chính vì vẻ đẹp cơ học và giá trị thẩm mỹ cao mà Tourbillon vẫn được tích hợp vào đồng hồ đeo tay hiện đại như một biểu tượng của sự tinh xảo và đẳng cấp.
Một đồng hồ có độ chính xác cao thường đi kèm với tần số dao động cao của bánh lắc – tức là số lần dao động (nửa vòng) của bánh lắc trong một giờ. Tourbillon không làm tăng tần số này, mà chỉ giúp giữ sự ổn định cho chuyển động dao động của bánh lắc. Do đó, việc đồng hồ có Tourbillon không đồng nghĩa với việc nó sẽ chính xác hơn một chiếc đồng hồ cao cấp khác không có Tourbillon.
Vậy vì sao Tourbillon vẫn được ưa chuộng?
Dù không còn là yếu tố bắt buộc trong công nghệ đồng hồ hiện đại, Tourbillon vẫn luôn có sức hút đặc biệt nhờ vào những giá trị sau:
Cơ chế Tourbillon luôn là tâm điểm của sự tò mò trong thế giới đồng hồ cơ học. Dưới đây là những câu hỏi phổ biến xoay quanh Tourbillon cùng lời giải đáp đầy đủ và dễ hiểu dành cho bạn.
Chi phí để chế tác một chiếc đồng hồ Tourbillon không chỉ nằm ở nguyên vật liệu mà còn đến từ quá trình sản xuất cực kỳ phức tạp và thủ công. Trung bình, một chiếc Tourbillon cần từ 6 tháng đến 1 năm để hoàn thiện.
Mỗi lồng Tourbillon có trên 70 chi tiết siêu nhỏ, trong khi tổng trọng lượng không đến 1 gram. Tất cả phải được chế tạo và lắp ráp bằng tay bởi các nghệ nhân bậc thầy, đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối.
Chính sự công phu, tinh xảo và giới hạn sản xuất khiến những chiếc đồng hồ Tourbillon trở thành biểu tượng của sự xa xỉ và đẳng cấp.
Dù có cấu trúc phức tạp, Tourbillon không phải là một cơ chế mong manh. Ngược lại, nó được thiết kế để hoạt động bền bỉ trong thời gian dài.
Tuy nhiên, cũng như mọi bộ máy cơ học cao cấp, Tourbillon cần được:
Điều này sẽ giúp nâng cao tuổi thọ và độ ổn định cho đồng hồ.
Chiếc Patek Philippe Sky Moon Tourbillon Ref. 6002G-001 hiện đang giữ danh hiệu đồng hồ Tourbillon đắt giá nhất, từng được bán với giá 5,8 triệu USD (hơn 136 tỷ đồng) tại phiên đấu giá của Christie’s, Hồng Kông.
Điểm nổi bật của Sky Moon Tourbillon Ref. 6002G-001:
Mặt số đôi được tráng men champlevé và cloisonné màu xanh sang trọng
Tích hợp 12 chức năng phức tạp, bao gồm:
Đây không chỉ là đồng hồ mà còn là tác phẩm nghệ thuật sống động, xứng tầm với giá trị siêu xa xỉ.
Chiếc AATOS Tiago là một trong những mẫu đồng hồ Tourbillon có giá phải chăng nhất, với mức giá khoảng 500 USD (~12,5 triệu VNĐ).
Thông số nổi bật:
Dù không mang tính sưu tầm cao như các mẫu xa xỉ, AATOS Tiago vẫn là lựa chọn thú vị cho người yêu Tourbillon ở phân khúc phổ thông.
BVLGARI Octo Finissimo Ultra (Ref. 103611) hiện là chiếc đồng hồ Tourbillon mỏng nhất thế giới, với độ dày chỉ 1,8mm – một kỳ tích về kỹ thuật chế tác.
Thông số ấn tượng của Bvlgari Octo Finissimo Ultra:
Đặc biệt, bánh cót còn được khắc mã QR dẫn tới một tác phẩm nghệ thuật NFT độc quyền, ghi lại quá trình chế tạo của từng chiếc đồng hồ – một bước kết nối giữa cơ khí truyền thống và công nghệ hiện đại.
Dù là biểu tượng trong ngành đồng hồ thế giới, Rolex lại không sản xuất bất kỳ mẫu đồng hồ Tourbillon nào. Có 3 lý do chính giải thích cho điều này:
1. Tập trung vào tính thực dụng
Rolex hướng đến sự bền bỉ, chính xác và dễ sử dụng cho khách hàng. Họ tin rằng, thay vì theo đuổi những cơ chế phức tạp như Tourbillon, việc tạo ra những chiếc đồng hồ ổn định và hiệu quả hơn mới là mục tiêu cốt lõi.
2. Bảo vệ bản sắc thương hiệu
Rolex luôn giữ tính nhất quán trong thiết kế và triết lý sản phẩm, không chạy theo xu hướng kỹ thuật của các thương hiệu khác. Tourbillon – vốn mang tính trình diễn cao – không phù hợp với định hướng của hãng.
3. Ảnh hưởng đến định giá sản phẩm
Nếu Rolex áp dụng Tourbillon vào đồng hồ, điều này có thể khiến giá sản phẩm tăng vọt, phá vỡ cấu trúc định giá hiện tại và tạo sự xáo trộn không cần thiết trong hệ sinh thái sản phẩm của thương hiệu.
Dù không còn là yếu tố bắt buộc để đảm bảo độ chính xác trong thời đại đồng hồ hiện đại, Tourbillon vẫn luôn giữ vững vị thế là biểu tượng của nghệ thuật chế tác đỉnh cao. Với thiết kế phức tạp, giá trị thẩm mỹ cao và sức hút mạnh mẽ trong giới sưu tầm, Tourbillon không chỉ là một cơ chế cơ học mà còn là tuyên ngôn về đẳng cấp và đam mê dành cho những ai trân trọng vẻ đẹp của thời gian.
Xem thêm:
Mua sản phẩm trên Website hoặc đặt mua hàng qua Hotline:
SÀN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VUA HÀNG HIỆU VIỆT NAM
Website: https://vuahanghieu.com
Hotline: 093.934.8888
Email: cskh@vuahanghieu.com
Địa chỉ: Tầng 3, Tòa nhà 24T3 Thanh Xuân Complex, Số 6 Lê Văn Thiêm, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội.
Chúng tôi mang lại cho khách hàng các quyền lợi khi mua hàng:
Vua Hàng Hiệu cam kết luôn đồng hành và hỗ trợ bạn trong mọi khía cạnh của trải nghiệm mua sắm, để bạn có thể tự tin và thoải mái khi mua sản phẩm trên Vua Hàng Hiệu.